Van dinsdag 27 september tot en met zondag 2 oktober 2011 organiseert het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer en Schiphol samen met Onderzoeksbureau Labyrinth een 6-daagse reis naar Marrakech en Casablanca voor vakpubliek.
De reis richt zich op de ontwikkelingen in de stedenbouw, (landschaps)architectuur, semi openbare ruimte, sociale woningbouw, wijkeconomie en de (afwezigheid van) participatie. Voor beide steden staan bezoeken aan de diverse wijken en projectontwikkelingen op het programma, ontmoetingen met experts en rondleidingen door lokaal kundige gidsen.
Het maximum aantal deelnemers is 14 inclusief 3 personen begeleiding.
Prijs €1600,-, inclusief transport en overnachtingen, 1 lunch bij een familie, eerste avondmaaltijd, reader en een intensief programma op maat.
Doorgaan van de reis wordt bepaald door het aantal inschrijvingen. Belangstelling kunt u kenbaar maken door te mailen naar info@podiumarchitectuur, o.v.v. Marokko of bel 023 -566 95 91. Inschrijven kan tot 25 juni.
In beide steden zijn de moderniteit en traditie deels gescheiden en deels gemengd. Centraal in
deze reis staat de ontwikkeling van de wijken door de verschillende decennia. Beide steden hebben oude traditionele centra (medina) dat haaks staat op de “ville moderne”. De miljoenenstad Casablanca verschilt enorm in schaal met het meer Afrikaanse en veel plattere Marrakech;de hoofdstad van het zuiden, de poort van de Atlas, de stad waar vroegere dynastieën woonden en waar het centrum van karavaanhandel zich concentreerde.
Marrakech
De oude koningsstad Marrakech heeft een geheel eigen dynamiek. De oude ommuurde stad is opgebouwd in de middeleeuwen (medina centrum), met veel straatjes en per wijk een toegangspoort. Dat principe is in de hedendaagse stedenbouw terug te vinden. De Fransen vonden de kleine straatjes en poorten benauwend, dus hebben zij buiten de Medina een modern centrum gebouwd. De stadskernen hebben hierdoor een verschillende architectuur. Aan de ene kant middeleeuws, aan de andere kant modern Europees. De stad Marrakech is een typisch (Noord)-Afrikaanse stad: met veel laagbouw, hard groeiend en heeft van oudsher een hele sterke band met het achterland. In Marrakech komt het platteland en de stad samen in o.a. de cultuur, in de kleur van mensen (alle schakeringen van blank tot negroïde ) en in de commercie. Dit is terug te zien op bijvoorbeeld het Jamaa el Fna plein waar de Gnaoua muziek uit Zuid Marokko en bezuiden de Sahara in de openbare ruimte uitbundig wordt gespeeld. In vakanties en weekenden is Marrakech de plek voor ontspanning voor veel stedelingen uit Casablanca (230 km afstand) en het ommeland. De groeiwijze is een interessante kijkwijzer tijdens de reis. Vanaf de jaren 70/80 bouwen de architecten in tegenstelling tot Nederland niet monofunctioneel. Wonen en werken loopt door elkaar en de stad is gericht op het Mediterrane bouwen: toekomstgericht bouwen. De bouw stagneert vaak bij een verdieping maar kan de volgende generatie of uitbreiding eenvoudig aan door het stapelen op de basis. Zodra er geld vrij komt kan het gebouw, of woning verder worden uitgebouwd; een uiterst fexibel particulier opdrachtgeverschap. We verkennen de zenqas (straten), poorten, markten (souks) en gildestraten met een gids.
Een mooi contrast met de Franse Wijk Guéliz, met de moderne stad-Rue Mohammed V,
Jardin Majorelle (Yves Saint Laurent) en het postkantoor en stadhuis. Ook bezoeken we eeuwen oude paleizen, de nieuwste uitbreidingswijken en winkelgebieden, een luxe resort en Tamansourt, een satellietstad in aanbouw. Kortom, u zult oren en ogen tekort komen tijdens deze reis.
Casablanca
Gesitueerd aan de Atlantische oceaan is CB bekend als de economische hoofdstad en centrum van Marokko, als havenstad, modern, met de door Ricardo Bofill ontworpen Twin Towers. Het architectonisch erfgoed van CB ligt verspreid over de stad, de verschillende torens, moskeeën, stadhuizen en parken zijn een bezoek waard. De parken en tuinen vormen een plek om te ontspannen, het energiepeil op te laden en op te gaan in de natuur. Veel meer dan in Nederland of Europa speelt het leven zich in de Marokkaanse steden op straat af. Vooral in de zomer komt de stad pas echt ‘s avonds op straat tot leven. De stad viel net als Marokko onder het Franse protectoraat van 1912 tot 1956 en weerspiegelt een vermenging (fusion) van Frans koloniale- en traditionele Marokkaanse architectuur. De Art Deco die zich in de jaren ’30 ontwikkelde is nog zichtbaar in ornamentiek, van hekwerken en balkons. Het contrast tussen gerestaureerde objecten en verloedering is groot. Opmerkelijk is de schaal van Casablanca, de stedenbouw buiten de ring, de slaapsteden, de boulevard die op de schop gaat, het ruimen van de bidonvilles. De reis voert ook langs de nieuwbouw, de ‘’Vinex’’ van CB, de villawijk California en de sloppenwijk Sidi Moumen
Voor de lunches en diners kiezen we uit een divers aanbod van trendy tot volkse restaurants. Eén lunch hebben we bij een familie thuis. We hebben ontmoetingen met ontwerpers en gastsprekers.
Beide steden bekijken we vanuit de volgende perspectieven:
– De ontwikkeling vanuit stedenbouwkundig gebied
– De invloed van toerisme en kapitaalkrachtige buitenlanders en migranten op het vastgoed
in Marrakech
-De ontwikkeling van de openbare ruimte en het functioneren daarvan
-De omgang met semi openbare ruimte en het privégroen
-De stand van de achterstandswijken en huisvesting van de lagere klassen
-De verhouding van de stedelijke ontwikkeling tot de historie
-Vormt het erfgoed een bron van inspiratie? Hoe schuren de historische stadsdelen aan
tegen de jongere wijken?
-Mobiliteitsvraagstukken
-Hoe verhoudt de meer koloniale architectuur zich tot de wijken uit de drie laatste decennia?
– Hoe gaat men om met duurzaamheid en wat is de invulling?
Marrakech & Casablanc, Marokko