Labyrinth voert in verschillende Nederlandse gemeenten onderzoek uit naar de behoefte aan standplaatsen onder woonwagenbewoners. Door het ‘uitsterfbeleid’ dat jarenlang is gehandhaafd is het aantal standplaatsen dat beschikbaar is voor woonwagenbewoners sterk afgenomen. Families wonen bij elkaar op één standplaats of zijn verhuisd naar reguliere woningen. Het Rijk heeft in juli 2018 een nieuw beleidskader opgesteld. Hierin komt onder andere naar voren dat de afbouw van standplaatsen niet meer toegestaan is als er behoefte aan is. Verder moeten gemeenten zich inzetten om de behoefte aan standplaatsen in kaart te brengen, moeten woonwagenbewoners binnen redelijke termijn kans hebben op een standplaats en moeten woningcorporaties voorzien in huisvesting van woonwagenbewoners.
Bewonersonderzoek
Labyrinth is gespecialiseerd in het doen van onderzoek onder alle bewoners in Nederland, ook woonwagenbewoners. Zodoende ondersteunt ze bij het in kaart brengen wat deze behoeftes zijn en hoe deze zich op de langere termijn ontwikkelen. Labyrinth gebruikt daarbij de methode ontwikkeld door Sabina Achterbergh (landelijke vertegenwoordiger van woonwagenbewoners, Voorzitster Vereniging Sinti, Roma, Woonwagenbewoners Nederland en ervaringsdeskundige). In het beleidskader wordt ook verwezen naar het onderzoek in 2017 van Sabina Achterbergh en haar organisatie naar de behoefte voor standplaatsen onder woonwagenbewoners in de gemeente Haarlemmermeer. De kracht van de methode die Sabina Achterbergh heeft ontwikkeld is de gelijkwaardige betrokkenheid tot een gezamenlijke vaststelling van de vragenlijst door een gemeente, woningcorporatie en bewoners.
In het kader van onderzoek naar standplaatsen in Nederland zijn de volgende trajecten mogelijk:
- Reële nulmeting aantal standplaatsen in een gemeente.
- Reële inschatting van behoefte aan standplaatsen conform beleid Ministerie van Binnenlandse Zaken.
- Vraag naar huur- en/of koopplaatsen & huurwagens.
- Advies over inschrijving en het opstarten van een wachtlijst voor standplaatsen.
- Inschatting over bevolkingsgroei onder de woonwagenbewoners in fases tot 25 jaar vooruit.
- Behoeften van ondernemers onder de woonwagenbewoners, o.a. ruimte, werkgelegenheid, et cetera.
- Bijdragen aan kennis over de woonvisie van woonwagenbewoners en aan onderzoek en advies bij prestatieafspraken met gemeenten.
- Het in kaart brengen van achterstallig onderhoud.
- Aanvullend buurtonderzoek.
- Extra informatie gewenst? Neem gerust contact met ons op.
Herziening Nederlands beleid
Vanuit verschillende mensenrechtenorganisaties, zowel nationaal als internationaal, zijn reacties gekomen op het Nederlandse ‘uitsterf- en afbouwbeleid’. Dit heeft geleid tot een herziening. De Public Interest Litigation Project (PILP) oordeelde in 2014 dat het uitsterf- en afbouwbeleid in strijd is met de mensenrechten, omdat deze discriminerend zijn ten opzichte van woonwagenbewoners en geen rekening houden met de bescherming van de woonwagencultuur en -identiteit. Ook in het landenrapport van de Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie (ECRI) en het landenrapport van het Verenigde Naties rassendiscriminatiecomité uit 2015 wordt het woonwagenbeleid bekritiseerd en wordt de overheid verzocht om zorg te dragen voor voldoende standplaatsen.
In 2014 oordeelde het College voor de Rechten van de Mens dat de gemeente Oss door middel van het uitsterfbeleid de woonwagenbewoners discrimineert. Het tast namelijk de kern van de woonwagencultuur aan. De afgelopen jaren zijn er bij het college verschillende zaken tegen gemeentes ingediend die hetzelfde beoordeeld zijn. Belangrijk voor de ontwikkeling van het standplaatsenbeleid in de afgelopen jaren is ook het Rapport van de Ombudsman uit 2017 geweest. In ‘Woonwagenbewoner zoekt Standplaats’ werd onder andere geconcludeerd dat gemeenten door het Rijk niet ondersteund werden in het voeren van standplaatsenbeleid op basis van relevante kaders.